BEZOEKERS SCHRIJVEN.

Link naar "Bezoekers schrijven" van eerder!

Mail: Piet van Toon Tel. 0475-591317.

Terug

Wat is er allemaal te doen in NEER? Wilt U dat weten, klik op deze link: "Agenda Neer"

Deze link is er om het: NIEUWS van NU en van EERDER! te zien.


2010 12 13 01. Nummer 0686.
Bert Meily, Leiderdorp.   Ein klats kriege of de klets ewèg kriege


Bert schreef mij: Mina zag altied : du mos dich good aandoon, angers krieg se de klatjs.
Mer ich weit nog altied nejet , waat de klatjs is !
Wits  stu et ? Bert.

Eerst even, voor die dat nog niet weten, wie Bert Meily is?
Bert is een Rotterdammer die veel van zijn jeugdjaren hier in Neer op Gerheggen bij Tinus en Mina Spee heeft doorgebracht en verschillende jaren hier in Neer naar school is gegaan.
Als bijzonderheid kan ik wel vertellen, dat hij nu nog met zijn 78 jaren "baeter Naers sprikt" als vele geboren en getogen Neerenaren.

Dan kom ik nu aan zijn vraag en ik dacht dat dit voor veel van de bezoekers aan deze site, niet belangrijk maar wel interessant kon zijn? Daarom hier in deze rubriek mijn antwoordt.
Vermoedelijk zit er een klein misverstand tussen het woord "klats" en "klets".
Volgen mijn mening werd het woord "klats" gebruikt in bijvoorbeeld de zin: "As ze noe neet loesters, krieze ein klats om dien óre". In het Nederlands zou dat zijn: "Als je nu niet luistert, krijg je een klap om je oren".
Het woord "klets" denk ik, kan men bijvoorbeeld gebruiken in een zin als deze: "Mèt dit waer mósse good oplètte, dèsse neet de klets wèg kries". In het Nederlands zou dat zijn: "Met dit weer moet je goed opletten, dat je niet verkouden wordt".

Misschien zijn er onder de lezers van deze rubriek taalkundigen die het beter weten. Hieronder is plaats genoeg voor jullie reacties.
Misschien zijn er ook, die ook nog een vreemd "Naers" woord hebben?
Als dat ingestuurd wordt kan dat altijd nog een keer in deze rubriek behandeld worden.
Weet U niet hoe het "Naers" geschreven wordt?
De taalkundige bij uitstek, de oud Neerenaar Tjeu Hermans heeft mij eens de belangrijkste dingen opgeschreven en eerlijk, ik heb daar al veel wil van gehad. 

Tjeu Hermans, op vakantie in Spanje, had in eerste instantie op deze bijdrage gereageerd. 
Met die mail was iets gebeurd, want die is niet bij mij aangekomen, daarom schrijft hij mij nu:
Hallo Piet, ik had in mijn eerste mail naar jou, naar aanleiding van de vraag van Bert Meily, gezegd dat ik het attent vond dat je mijn korte samenvatting over de schrijfwijze van het Naers dialect had geplaatst.
Verder wees ik er op dat iemand die er meer over wil weten het boekje "Limburgs laeze en sjrieve" van Jos Crott en Pierre Bakkes moet lezen. Hierin staan de regels van Veldeke over de spelling van het Limburgs dialect. 
De bijdrage 'Asjd'r' in ons heemblad Oos Naer wordt volgens deze spellingregels geschreven. Tot slot "klats" kan volgens mij ook betekenen "een beetje" (water of vocht): ein klats beer of -als het heel weinig is- ein kletske beer.
Groeten en de beste wensen van Tjeu.


Hier volgt die handleiding, druk ze af en gebruik ze:

Spelling van ‘t Naers. (Handleiding.)

Klinkers

Lange klinkers

1.     AE in: Naers (Neers), waers (koppig), gaer (graag), baer (beer), baeje (bidden)

2.     AO in: laote (laten), gedaon (gedaan), kraon (kraai), s(j)taon (staan), kwaoje (kwade)

3.     äö in: kläöre (kleuren), däöre (deuren), Väörtje (Veurtje), knäök (knoken)

Korte klinkers

4.     è in: bèd (bed), mèt (met), kènne (kennen), stèl (stel), oplètte (opletten), wèt (wet)

Let wel: de –è- is in wezen een korte –ae-.

5.     Ó in: bóks (broek), jónk (jong), lónge (longen), móndj (mond), kóntj (kont)

Let wel: de –ó- is in wezen een korte –oo-.

6.     ö in: tösse (tussen), Kölle (Keulen), kölse (knikkeren), zök (sokken), böl (bollen)

Let wel: de –ö- is in wezen een korte –äö-.

Tweeklanken

7.     OEA in: broead (brood), sjoeal (school), doead (dood), noeat (nooit)

Hier mag je ook broeëd, sjoeël, doeëd en noeët schrijven.

8.     UUë in: bruuëdje (broodje), sjuuëlke (schooltje), puuët (poten), Stuuëte (Steuten)

9.     ieë in: Pieër (Peer), tieë (thee), snieë (sneeuw), Wieërt (Weert), Gieërla (Gerlacus)

10. Gebruik dus nooit het teken ^ op een letter.

11. Ò (met o met `) en é (e met ´) komen in het Limburgs niet voor!!!)

De eerste 11 regels zijn het belangrijkst!

MEDEKLINKERS

12. SJ als –sch- in: sjoeal (school), sjoean sjoon (schone/mooie schoenen), sjat (schat)

13. SJ mag ook in: sjtaon of staon (staan), sjlaon of slaon (slaan), sjpare of spare (sparen), sjmiete of smiete (smijten)

14. GK in: Gerègke (Gerheggen), ligke (liggen), bagke (biggen), zègke (zeggen)

15. NJ in: vinje (vinden), kinjer (kinderen), linjeboum (lindeboom), branje (branden)

16. TJ en DJ in: bóntj (bont), kantj (kant), brandj (brand), landj (land)

 We schrijven hier maar een  -j-; dus niet bónjtj, branjdj, lanjdj

17. LJ in: Helje (Helden), gölje (gulden), melje (melden)

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX